Buiten het boekje (1942)

“Het vet, de tarwe en de rogge schijnen tegenwoordig op straat te liggen”, sneert de journalist van de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant in onderstaand bericht over een zitting van de economische rechter in Zwolle. “Toen [de verdachten] aangehouden werden waren ze toevallig net op weg om het gevondene naar het politiebureau te brengen.”

Wat Jans Groote Wolthaar, mijn overgrootvader, als verdediging aanvoerde weten we niet. Dankzij dit bericht weten we wel dat hij op zijn 67e voor de rechter moest verschijnen omdat hij een kalf niet had laten registreren. Vlees was net als veel andere levensmiddelen schaars in de oorlog en op de bon. Door vee buiten de boeken te houden kon je het, bijvoorbeeld, op de zwarte markt verkopen.

Hij kreeg een boete van vijf gulden opgelegd. Geen bedrag om wakker van te liggen, ook niet in 1942. Of drie dagen hechtenis, wat alweer een stuk ernstiger klinkt. Het kalf was hij in in ieder geval kwijt, dat werd verbeurd verklaard.

Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant, 24-11-1942