Fazanten in de rogge: notulen van de A.B.T.B

Cultivator, uit Grondbewerking en grondbewerkingsvoertuigen (4e druk 1921). Leuk detail: dit studieboek is door mijn opa Wellenberg gebruikt op de Landbouwwinterschool in Raalte.

Viel dat even tegen. Ik dacht 'even' wat jaargangen notulen door te nemen van de Aartsdiocesane Rooms-Katholieke Boeren- en Tuindersbond (A.B.T.B), afdeling Raalte. Maar als die notulen met de hand geschreven zijn in oude schriftjes, dan moet je daar echt voor gaan zitten. Snel 'scannen' gaat niet. Ik heb het bij een paar jaargangen gehouden, die van 1911 en 1912.

Notulen zijn natuurlijk per definitie geen spectaculair leesvoer. Inhoudelijk interessant zijn ze wel degelijk, want ze geven een inkijkje in het boerenleven. Er werd gezamenlijk een ‘cultivator’ aangeschaft voor 47 gulden, waarover later gemeld wordt dat hij niet veel gebruikt is. Veel boeren hadden last van wildschade. Boer Duitshof klaagde dat tuinbouw nauwelijks mogelijk was op zijn boerderij: "Zoo had hij bv. eenige dagen geleden kool geplant en op het oogenblik is daar reeds bijna alles van opgegeten door de hazen en konijnen. Ook de fazanten doen heel wat schade, vaak ziet men heele koppels tegelijk uit een haver of roggeveld opvliegen."

De boeren maakten zich ook zorgen om de plaatselijke veemarkt. Er werd maar weinig vee aangeboden. Moest daar niet wat aan gebeuren en zo ja, wat dan? Een commissie oprichten, met steun van de gemeente? Contact zoeken met de collega’s van de Boerenbond? Onder leiding van voorzitter B.W. baron Bentinck werd hier druk over gediscussieerd op donderdagavond 9 november 1911 in het Stationskoffiehuis.

Leden konden ook vragen indienen, die tijdens de bijeenkomsten - steeds in een ander café in Raalte - werden besproken. Over bemesting bijvoorbeeld. Op 2 december 1911 werd in Café Hekkert gesproken over bemesting met slakkenmeel en kainiet. Als je óók al stalmest had gebruikt voor een weiland, was dan er sprake van overbemesting of niet? De leden waren zeer geïnteresseerd in dit soort vragen. Voorzitter Bentinck was overigens afwezig bij deze vergadering, als gevolg van "een ongeluk". In september van het daaropvolgende jaar overleed hij, op 41-jarige leeftijd. Wat er precies was gebeurd, daarover zwijgen de notulen. Waarschijnlijk wist iedereen wat er aan de hand was en hoefde het daarom niet besproken te worden. Wel werd afgesproken, want wat zijn notulen zonder actiepunten, de vader van "onze voortreffelijke voorzitter" per brief te condoleren.