zondag 1 februari 2015

Het klooster in


Liefdezuster anno 1925 in het Tilburgse klooster. Bron: Regionaal Archief Tilburg
Liefde zonder eigenliefde, dat was het motto van de Zusters van Liefde. Deze kloosterorde werd in de negentiende eeuw in Tilburg opgericht en richtte zich vooral op de onderkant van de samenleving. De zusters zorgden voor weeskinderen, bejaarden, zieken en zwakzinnigen en leefden van aalmoezen. De vraag was groot en al snel werden overal in het land 'huizen' opgericht waar de zusters zich inzetten. Onderwijs vormde een belangrijke pijler van hun werk. Aan het 'moederhuis' in Tilburg waren onder meer een kweekschool, huishoudschool en een naaischool verbonden.

In het voorjaar van 1910 arriveerde de 13-jarige Petronella Wilhelmina Groote Wolthaar in het grote kloostercomplex aan de Oude Dijk in Tilburg. Petronella werd geboren in Duiven, maar groeide op bij haar oom en tante in Raalte. Ze was de jongste telg in het gezin van Gerrit Jan Groote Wolthaar en Willemina Otte, waarover ik al eerder schreef. Toen ze één was overleed haar moeder, enkele jaren later stierf ook haar vader. Was er geen werk voor haar op een boerderij in de buurt of als hulp in de huishouding? Of wilde ze graag verder leren en was een opleiding bij de nonnen één van de weinige alternatieven voor een meisje in haar positie? Misschien wilde ze graag het klooster in, nadat ze in Raalte in aanraking was gekomen met de Zusters van Liefde, die ook daar een 'filiaal' hadden, onder de naam H.H. Engelbewaarders, beter bekend als Angeli Custodes. 

Feit is dat ze inderdaad 'liefdezuster' werd en Tilburg pas negen jaar later weer verliet. Terug naar Salland, zo weten we nu, en wel naar het St. Jozefziekenhuis in Deventer, dat ook door de zusters werd gerund. Dat blijkt uit het bevolkingsregister daar dat sinds kort online doorzoekbaar is. Ze werkte en woonde twee en een half jaar in het ziekenhuis in de binnenstad van Deventer. Toen vertrok ze naar Budel,naar een ander huis van de orde. Of ze werd gestuurd, dat kan natuurlijk ook. Daar, vlakbij de Belgische grens, overleed ze in de zomer van 1923. Ze was pas 26 jaar.